byigitt · May 22, 2025 05:55
diff --git a/most-used.json b/most-used.json
 [
  {"word":"hotfix","meaning":"Acil çözülmesi gereken kritik bir hata için yapılan hızlı müdahale.","example":"Canlıya çıkan bug için gece 2'de hotfix geçtik."},
  {"word":"refactor","meaning":"Yazılımın davranışını değiştirmeden kod yapısını iyileştirmek.","example":"Bu fonksiyon çok karışık olmuş, biraz refactor edelim."},
  {"word":"commit","meaning":"Yaptığınız kod değişikliklerini versiyon kontrol sistemine kaydetmek.","example":"Özellik tamamlandı, commit mesajımı yazıp push’ladım."},
  {"word":"push","meaning":"Yerel depo üzerindeki commitleri uzak repoya göndermek.","example":"Yeni branch’imi oluşturup kodu remote’a push ettim."},
  {"word":"pull","meaning":"Uzak repodaki güncellemeleri yerel depoya indirmek.","example":"Önce master’dan pull al, sonra merge et."},
  {"word":"merge","meaning":"İki farklı dalı birleştirerek değişiklikleri entegre etmek.","example":"Feature branch’i develop ile merge ettim."},
  {"word":"branch","meaning":"Versiyon kontrolünde bağımsız bir çalışma hattı oluşturmak.","example":"Yeni özellik için ayrı bir branch aç."},
  {"word":"rollback","meaning":"Yapılan değişiklikleri geri almak, önceki sürüme dönmek.","example":"Üretimde problem var, son release’i rollback yapıyoruz."},
  {"word":"deploy","meaning":"Yazılımı canlı ortama veya test ortamına yayımlamak.","example":"Yeni sürümü staging’e deploy ettik."},
  {"word":"staging","meaning":"Canlıya geçmeden önce test edilen ara ortam.","example":"Önce staging’de test edip sonra prod’a deploy edeceğiz."},
  {"word":"production","meaning":"Gerçek kullanıcıların kullandığı canlı ortam.","example":"Prod’da hata çıkarsa acil müdahale gerekir."},
  {"word":"CI","meaning":"Continuous Integration: Sürekli entegrasyon süreci.","example":"Her commit sonrası CI pipeline’ı devreye giriyor."},
  {"word":"CD","meaning":"Continuous Delivery/Deployment: Sürekli teslim/yayın süreci.","example":"CD sayesinde her başarılı build otomatik yayınlanıyor."},
  {"word":"pipeline","meaning":"CI/CD süreçlerini adım adım yürüten tanımlı iş akışı.","example":"Pipeline’da test aşamasında başarısız oldu."},
  {"word":"unit test","meaning":"Kodun en küçük parçalarını izole ederek test etme.","example":"Bu fonksiyon için unit test yazdım."},
  {"word":"integration test","meaning":"Bileşenlerin birlikte çalışmasını test etme.","example":"API ve veritabanı entegrasyon testlerini tamamladım."},
  {"word":"e2e test","meaning":"Uygulamanın uçtan uca senaryolarını test etme.","example":"Proje için Cypress ile e2e testler yazıldı."},
  {"word":"bug","meaning":"Yazılımda beklenmeyen hatalı davranış.","example":"Login formunda kritik bir bug tespit ettik."},
  {"word":"debug","meaning":"Kodda hata ayıklama işlemi.","example":"Breakpoint koyup debug modunda çalıştırdım."},
  {"word":"patch","meaning":"Mevcut sürüme eklenen küçük düzeltme güncellemesi.","example":"Kritik güvenlik açığı için acil patch yayınladık."},
  {"word":"release","meaning":"Yeni sürümü kullanıcıya sunma işlemi.","example":"Yarın major release planı var."},
  {"word":"versioning","meaning":"Yazılım sürümlerini numaralandırmak ve takip etmek.","example":"Semantic versioning kullanıyoruz: MAJOR.MINOR.PATCH."},
  {"word":"semantic versioning","meaning":"Sürüm numaralarını anlamlı şekilde belirleme kuralı.","example":"1.2.0’dan 1.3.0’a geçeceğiz, geriye dönük uyumlu."},
  {"word":"rollback","meaning":"Hatalı deploy sonrası eski sürüme dönmek.","example":"Prod’da crash var, hemen rollback yapalım."},
  {"word":"hot reload","meaning":"Kodu yeniden başlatmadan canlı güncelleme.","example":"React ile hot reload konfigüre ettim."},
  {"word":"lint","meaning":"Kod kalitesini denetleyen araç.","example":"CI pipeline’ına ESLint ekledik."},
  {"word":"linter","meaning":"Kod standartlarına uyumu kontrol eden program.","example":"Pre-commit hook’ta linter çalışıyor."},
  {"word":"formatter","meaning":"Kodun biçimlendirilmesini otomatik hale getiren araç.","example":"Prettier ile kodu otomatik formatladık."},
  {"word":"code review","meaning":"Yazılan kodun takım arkadaşları tarafından incelenmesi.","example":"Merge request açtım, code review bekliyorum."},
  {"word":"PR","meaning":"Pull Request: Kod değişiklikleri için yapılan talep.","example":"PR’da iki yorum aldım, düzeltiyorum."},
  {"word":"CI/CD","meaning":"Sürekli entegrasyon ve sürekli teslim/yayın süreçleri.","example":"Projede CI/CD tam otomatik işliyor."},
  {"word":"infrastructure as code","meaning":"Altyapıyı kod ile tanımlama ve yönetme.","example":"Terraform ile IaC prensibi uyguladık."},
  {"word":"IaC","meaning":"Infrastructure as Code kısaltması.","example":"IaC sayesinde altyapı versiyonlandı."},
  {"word":"terraform","meaning":"Bulut altyapısını kodla tanımlama aracı.","example":"AWS kaynaklarını Terraform ile oluşturduk."},
  {"word":"ansible","meaning":"Sunucu otomasyon ve konfigürasyon aracı.","example":"Playbook yazarak Ansible ile deploy yaptık."},
  {"word":"docker","meaning":"Kapsayıcı (container) tabanlı sanallaştırma aracı.","example":"Uygulamayı Docker imajına dönüştürdüm."},
  {"word":"container","meaning":"Kullanıcı alanında hafif sanal ortam.","example":"Her servisi ayrı konteynerde çalıştırıyoruz."},
  {"word":"orchestration","meaning":"Konteynerlerin yönetimini otomatikleştirme.","example":"Kubernetes ile orchestration sağladık."},
  {"word":"kubernetes","meaning":"Konteyner orkestrasyon platformu.","example":"Prod’da Kubernetes cluster’ı yönetiyoruz."},
  {"word":"helm","meaning":"Kubernetes uygulama paket yöneticisi.","example":"Helm chart yazarak deploy kolaylaştı."},
  {"word":"microservices","meaning":"Bağımsız küçük servislere ayrılmış mimari.","example":"Projeyi microservices’e çevirdik."},
  {"word":"monolith","meaning":"Tek parça büyük uygulama mimarisi.","example":"Legacy monolith’i refactor’layacağız."},
  {"word":"API","meaning":"Uygulamalar arası iletişim arayüzü.","example":"RESTful API dokümantasyonu eksik."},
  {"word":"REST","meaning":"Representational State Transfer mimarisi.","example":"REST API tasarımına uyuyoruz."},
  {"word":"GraphQL","meaning":"Esnek sorgu diline sahip API standardı.","example":"GraphQL endpoint’lerini test ettik."},
  {"word":"endpoint","meaning":"API üzerindeki erişim noktası.","example":"GET /users endpoint’ini dokümante et."},
  {"word":"authentication","meaning":"Kullanıcı kimlik doğrulama süreci.","example":"OAuth2 ile authentication yaptık."},
  {"word":"authorization","meaning":"Yetki kontrolü ve erişim izinleri.","example":"Role-based authorization eklenmeli."},
  {"word":"session","meaning":"Kullanıcı oturum bilgisini tutma.","example":"Session timeout 30 dakika olarak ayarlı."},
  {"word":"cookie","meaning":"Tarayıcıda küçük veri saklama yöntemi.","example":"CSRF token’ı cookie ile iletiyoruz."},
  {"word":"token","meaning":"Yetkilendirme ve kimlik doğrulama için kullanılan anahtar.","example":"Access token süresi dolmuş."},
  {"word":"JWT","meaning":"JSON Web Token: Taşınabilir kimlik belirteci.","example":"JWT validasyonu middleware’da."},
  {"word":"oauth2","meaning":"Yetkilendirme protokolü.","example":"Google OAuth2 ile login ekledik."},
  {"word":"CI pipeline","meaning":"Sürekli entegrasyon adımlarını tanımlayan süreç.","example":"Pipeline’da lint->test->build akışı var."},
  {"word":"build","meaning":"Kaynak koddan çalıştırılabilir paket oluşturma.","example":"CI’da build aşamasında hata alıyoruz."},
  {"word":"artifact","meaning":"Build sonucu üretilen çıktı dosyası.","example":"Build artifact’ini Nexus’a push ettim."},
  {"word":"registry","meaning":"Docker imajlarını saklayan depo.","example":"Docker Hub yerine özel registry kullan."},
  {"word":"rollback","meaning":"Hata sonrası önceki sürüme geçiş.","example":"Deploy session’dan sonra rollback lazım."},
  {"word":"stale branch","meaning":"Uzun süredir güncellenmemiş dal.","example":"Stale branches’i cleanup yapalım."},
  {"word":"merge conflict","meaning":"Birleştirme esnasında çakışan değişiklik.","example":"Merge conflict çözmem gerekiyor."},
  {"word":"cherry-pick","meaning":"Belirli bir commit’i başka dala uygulamak.","example":"Sadece kritik commit’i cherry-pick yaptım."},
  {"word":"squash","meaning":"Birden çok commit’i tek bir commit’te toplamak.","example":"PR merge etmeden squash edelim."},
  {"word":"rebase","meaning":"Commit geçmişini farklı bir tabana taşımak.","example":"Feature branch’i develop üzerine rebase et."},
  {"word":"fork","meaning":"Başka bir repoyu kopyalayarak kendi hesabınıza almak.","example":"Projeyi forklayıp PR göndereceğim."},
  {"word":"upstream","meaning":"Fork’lanan repoya ait orijinal depo.","example":"Upstream’den sürekli pull alıyoruz."},
  {"word":"downstream","meaning":"Upstream’den fork’a gelen güncellemeler.","example":"Downstream’imize merge ediyoruz."},
  {"word":"CI badge","meaning":"README’de build durumunu gösteren rozet.","example":"README’ye CI badge ekledim."},
  {"word":"smoke test","meaning":"Kritik iş akışlarını hızlıca doğrulayan test.","example":"Deploy sonrası smoke test koşuyor."},
  {"word":"healthcheck","meaning":"Servisin çalışırlığını denetleyen mekanizma.","example":"Dockerfile’a healthcheck ekledim."},
  {"word":"monitoring","meaning":"Sistem ve uygulama performansını izleme.","example":"Prometheus ile monitoring başlattık."},
  {"word":"alert","meaning":"Belirlenen eşik aşıldığında yapılan bildirim.","example":"CPU %90’ı geçince alert atılıyor."},
  {"word":"logging","meaning":"Uygulama olaylarının kaydedilmesi.","example":"Centralized logging için ELK kurduk."},
  {"word":"observability","meaning":"Sistemi içerden gözlemleme kabiliyeti.","example":"Tracing ile observability’yi artırdık."},
  {"word":"trace","meaning":"İsteklerin izini sürme verisi.","example":"OpenTelemetry ile trace topluyoruz."},
  {"word":"span","meaning":"Trace içindeki tek bir işlem adımı.","example":"DB query span’ı çok uzun sürüyor."},
  {"word":"dashboard","meaning":"Ölçümlerin görsel olarak sunulduğu arayüz.","example":"Grafana dashboard hazırlandı."},
  {"word":"throughput","meaning":"Birim zamanda işlenen işlem sayısı.","example":"API throughput’u saniyede 1000 isteğe çıkardık."},
  {"word":"latency","meaning":"İstekten yanıt alınana kadar geçen süre.","example":"Latency’yi 200ms’e düşürmeliyiz."},
  {"word":"scalability","meaning":"Sistemin büyüdükçe performansını koruması.","example":"Microservices mimarisi scalability sağladı."},
  {"word":"load balancing","meaning":"İstemci isteklerini sunucular arasında dağıtma.","example":"NGINX ile load balancing yapılandırıldı."},
  {"word":"autoscaling","meaning":"Trafiğe göre otomatik kaynak artırıp azaltma.","example":"AWS Autoscaling konfigüre ettik."},
  {"word":"cache","meaning":"Geçici veri saklama katmanı.","example":"Redis cache ekledik."},
  {"word":"cache hit","meaning":"İstenen verinin önbellekte bulunması.","example":"Cache hit oranı %80’e ulaştı."},
  {"word":"cache miss","meaning":"İstenen verinin önbellekte olmaması.","example":"Cache miss’leri logluyoruz."},
  {"word":"CDN","meaning":"İçerik dağıtım ağı.","example":"Statik dosyaları CDN üzerinden servis ediyoruz."},
  {"word":"sharding","meaning":"Veri tabanını parçalara ayırma yöntemi.","example":"User tablosunu coğrafyaya göre shard ettik."},
  {"word":"replication","meaning":"Veritabanı kopyalama ve eşitleme.","example":"Master-slave replication kullandık."},
  {"word":"backup","meaning":"Veritabanı yedeği alma işlemi.","example":"Günlük backup’lar S3’e atılıyor."},
  {"word":"restore","meaning":"Yedekten geri yükleme işlemi.","example":"Test ortamını backup’tan restore ettik."},
  {"word":"migration","meaning":"Veri tabanı şema değişikliği uygulama.","example":"Migration dosyasını yazıp apply ettim."},
  {"word":"seed","meaning":"Veritabanına başlangıç verisi yükleme.","example":"Dev ortamına seed script çalıştırdım."},
  {"word":"ORM","meaning":"Obje-ilişkisel eşleme katmanı.","example":"Sequelize ile ORM kullanıyoruz."},
  {"word":"NoSQL","meaning":"İlişkisel olmayan veritabanı türü.","example":"Ürün verilerini MongoDB’de tutuyoruz."},
  {"word":"SQL","meaning":"Yapısal Sorgu Dili.","example":"SQL optimizasyonu yaptık."},
  {"word":"ACID","meaning":"Veritabanı işlemlerinin dört temel garantisi.","example":"ACID uyumlu transaction kullandık."},
  {"word":"CAP theorem","meaning":"Tutarlılık, Erişilebilirlik, Bölünme toleransı teoremi.","example":"AP seçiminde partition tolerance öncelikli."},
  {"word":"event-driven","meaning":"Olay temelli mimari yaklaşımı.","example":"Kafka ile event-driven sistem kurduk."},
  {"word":"event sourcing","meaning":"Durum değişikliklerini olay olarak kaydetme.","example":"Event sourcing’i CQRS ile kombine ettik."},
  {"word":"CQRS","meaning":"Komut ve sorgu ayrımı desen modeli.","example":"Write model ve read model ayrı."},
  {"word":"circuit breaker","meaning":"Hata durumunda devre kesici desen.","example":"Hystrix tabanlı circuit breaker ekledik."},
  {"word":"bulkhead","meaning":"Hizmetleri izole ederek hata yayılmasını önleme.","example":"Bulkhead mimarisi uygulandı."},
  {"word":"fallback","meaning":"Hata durumunda yedek işleyiş senaryosu.","example":"API hata verince fallback dönüyor."},
  {"word":"rate limiting","meaning":"Birim zamanda yapılacak istek sayısını sınırlama.","example":"API’ye rate limiting ekledik."},
  {"word":"throttling","meaning":"Sistem yükünü azaltmak için yavaşlatma.","example":"Throttling politikası belirlendi."},
  {"word":"backoff","meaning":"Başarısız denemelerde bekleme süresi artırma.","example":"Exponential backoff uyguladık."},
  {"word":"idempotent","meaning":"Tekrarlandığında sonucu değiştirmeyen işlem.","example":"PUT endpoint’imiz idempotent olmalı."},
  {"word":"singleton","meaning":"Tek bir örneği olan sınıf veya bileşen.","example":"Logger sınıfı singleton implement edildi."},
  {"word":"dependency injection","meaning":"Bağımlılıkları dışarıdan sağlama tekniği.","example":"Spring ile dependency injection kullanıyoruz."},
  {"word":"mock","meaning":"Testlerde gerçek nesne yerine kullanılan taklit nesne.","example":"Unit test’te servisi mock’ladım."},
  {"word":"stub","meaning":"Basit taklit uygulama, gerçek yöntem yerine geçici kod.","example":"Email gönderimini stub yaparak test ettim."},
  {"word":"spy","meaning":"Çağrılarını izlemek için kullanılan test nesnesi.","example":"Jest spy ile fonksiyon çağrılarını kontrol ettim."},
  {"word":"boilerplate","meaning":"Tekrar tekrar yazılan şablon kod.","example":"CRUD işlemleri için boilerplate azaltıldı."},
  {"word":"scaffold","meaning":"Otomatik kod şablonu oluşturma.","example":"CLI ile scaffold generate ettik."},
  {"word":"DSL","meaning":"Domain-specific Language: Alan odaklı dil.","example":"SQL bir DSL örneğidir."},
  {"word":"SDK","meaning":"Yazılım geliştirme kitleri.","example":"Mobil için SDK entegrasyonu tamam."},
  {"word":"CLI","meaning":"Komut satırı arayüzü.","example":"CLI aracı npm ile install edildi."},
  {"word":"GUI","meaning":"Grafiksel kullanıcı arayüzü.","example":"Yeni GUI tasarımı üzerinde çalışıyoruz."},
  {"word":"middleware","meaning":"İstek/yanıt işlem hattında yer alan ara katman.","example":"Express.js’de auth middleware yazdım."},
  {"word":"router","meaning":"İstekleri yönlendiren bileşen.","example":"Vue Router ile sayfa geçişleri yapıyoruz."},
  {"word":"framework","meaning":"Uygulama geliştirirken kullanılan altyapı.","example":"React bir front-end framework’üdür."},
  {"word":"library","meaning":"Belirli işlevsellik sağlayan kod koleksiyonu.","example":"Lodash utility library’sini ekledik."},
  {"word":"plugin","meaning":"Ana uygulamaya ek işlevsellik sağlayan modül.","example":"Webpack plugin konfigüre ettik."},
  {"word":"module","meaning":"Bağımsız kod parçası veya paket.","example":"ES6 module yapısını kullanıyoruz."},
  {"word":"package","meaning":"Yayınlanan kod koleksiyonu (npm, pip vb.).","example":"package.json’da bağımlılık var."},
  {"word":"dependency","meaning":"Projede kullanılan dış kütüphane veya modül.","example":"DevDependencies ile production’dan ayırdık."},
  {"word":"lockfile","meaning":"Paket sürümlerini kilitleyen dosya.","example":"package-lock.json commit edildi."},
  {"word":"virtualenv","meaning":"Python için izole sanal ortam.","example":"virtualenv ile proje bağımlılıkları oluşturuldu."},
  {"word":"venv","meaning":"Python 3 yerleşik sanal ortam aracı.","example":"venv activate edip çalıştırdım."},
  {"word":"pip","meaning":"Python paket yöneticisi.","example":"pip install -r requirements.txt yaptım."},
  {"word":"npm","meaning":"Node.js paket yöneticisi.","example":"npm install ile bağımlılıkları yükledim."},
  {"word":"yarn","meaning":"Alternatif Node paket yöneticisi.","example":"Yarn ile fast install sağladık."},
  {"word":"pnpm","meaning":"Disk kullanımını optimize eden paket yöneticisi.","example":"pnpm kullanarak deduplication yaptık."},
  {"word":"mono repo","meaning":"Tüm projeleri tek bir repoda toplama yaklaşımı.","example":"Şu an mono repo mimarisindeyiz."},
  {"word":"poly repo","meaning":"Her projeyi ayrı repoda tutma yaklaşımı.","example":"Bazı ekipler poly repo tercih ediyor."},
  {"word":"monorepo","meaning":"Mono repo’nun alternatif yazımı.","example":"Monorepo ile sürüm senkronizasyonu sağlanıyor."},
  {"word":"semantic release","meaning":"Otomatik sürüm numarası ve changelog oluşturma.","example":"Semantic Release pipeline’a eklendi."},
  {"word":"changelog","meaning":"Yapılan değişikliklerin dökümü.","example":"CHANGELOG.md güncellendi."},
  {"word":"readme","meaning":"Projenin kullanım ve kurulum dokümantasyonu.","example":"README dosyasını yeniledim."},
  {"word":"docstring","meaning":"Fonksiyon veya sınıf içi dokümantasyon.","example":"Python fonksiyonlarına docstring ekledim."},
  {"word":"swagger","meaning":"REST API dokümantasyon aracı.","example":"Swagger UI ile dokümantasyon sunuyoruz."},
  {"word":"openapi","meaning":"API tanım standardı.","example":"openapi.yaml dosyasını oluşturduk."},
  {"word":"graphql playground","meaning":"GraphQL sorgularını test etme arayüzü.","example":"Playground’da mutation denedim."},
  {"word":"postman","meaning":"API test ve koleksiyon yönetim aracı.","example":"Postman koleksiyonu paylaştım."},
  {"word":"insomnia","meaning":"Başka bir popüler API istemcisi.","example":"Insomnia ile GraphQL test ettim."},
  {"word":"mock server","meaning":"Gerçek sunucu yerine taklit sunucu.","example":"Mock server ile entegrasyon testleri."},
  {"word":"swagger hub","meaning":"API dokümantasyon platformu.","example":"Swagger Hub üzerinden paylaştık."},
  {"word":"RAML","meaning":"RESTful API Modeling Language.","example":"RAML dosyasını yazdım."},
  {"word":"openapi generator","meaning":"OpenAPI tanımından kod üreten araç.","example":"Client SDK’yı generator ile oluşturdum."},
  {"word":"thrift","meaning":"Facebook’un RPC ve veri tanım protokolü.","example":"Thrift IDL ile service tanımladık."},
  {"word":"protobuf","meaning":"Google’ın ikili veri serileştirme formatı.","example":"gRPC ile protobuf kullandık."},
  {"word":"gRPC","meaning":"Yüksek performanslı RPC framework.","example":"gRPC servisini container’da çalıştırdık."},
  {"word":"RPC","meaning":"Remote Procedure Call yöntemi.","example":"Servisler arası RPC trafiği yüksek."},
  {"word":"SOAP","meaning":"XML tabanlı web servis protokolü.","example":"Legacy SOAP endpoint var."},
  {"word":"RESTful","meaning":"REST prensiplerine uygun API.","example":"RESTful endpoint’ler geliştirildi."},
  {"word":"HATEOAS","meaning":"REST API’de hiper medyaya dayalı yönlendirme.","example":"HATEOAS pratiğini uyguluyoruz."},
  {"word":"WebSocket","meaning":"İki yönlü sürekli iletişim kanalı.","example":"Gerçek zamanlı chat için WebSocket kullandık."},
  {"word":"long polling","meaning":"HTTP ile sürekli bağlantıyı taklit etme.","example":"WebSocket desteklenmiyorsa long polling."},
  {"word":"SSE","meaning":"Server-Sent Events: sunucudan tek yönlü akış.","example":"Canlı bildirimler için SSE kullandık."},
  {"word":"CORS","meaning":"Cross-Origin Resource Sharing politikası.","example":"CORS hatası alıyoruz, header ekle."},
  {"word":"CSR","meaning":"Client-Side Rendering.","example":"CSR ile sayfa geçişleri hızlı."},
  {"word":"SSR","meaning":"Server-Side Rendering.","example":"Next.js ile SSR implementasyonu."},
  {"word":"ISR","meaning":"Incremental Static Regeneration.","example":"ISR ile statik sayfaları güncelliyoruz."},
  {"word":"SSG","meaning":"Static Site Generation.","example":"Gatsby ile SSG yaptık."},
  {"word":"PWA","meaning":"Progressive Web App.","example":"PWA özelliklerini ekledik."},
  {"word":"SPA","meaning":"Single Page Application.","example":"Angular ile SPA geliştirdik."},
  {"word":"MPA","meaning":"Multi Page Application.","example":"PHP ile MPA yapısı var."},
  {"word":"BFF","meaning":"Backend for Frontend tasarım deseni.","example":"Mobil için BFF servisi yazdık."},
  {"word":"XCOR","meaning":"Cross-cutting concerns: kesişimsel kaygılar.","example":"Logging bir XCOR örneği."},
  {"word":"hot path","meaning":"Performans kritik işlem yolu.","example":"Bu fonksiyon hot path’de, optimize et."},
  {"word":"cold path","meaning":"Performansa daha az hassas yol.","example":"Cold path’de biraz daha yavaş olabilir."},
  {"word":"bottleneck","meaning":"Sistemde dar boğaz oluşturan nokta.","example":"DB sorgusu bottleneck olmuş."},
  {"word":"profiling","meaning":"Kod performans analizini yapma.","example":"CPU profiling ile yavaş fonksiyonu bulduk."},
  {"word":"benchmark","meaning":"Performans karşılaştırma testi.","example":"Benchmark script’i hazır."},
  {"word":"load test","meaning":"Sisteme yüksek trafik simülasyonu.","example":"Load test’te 10k concurrent."},
  {"word":"stress test","meaning":"Aşırı yük altında dayanıklılık testi.","example":"Stress test prod gibi davrandı."},
  {"word":"fuzz testing","meaning":"Rastgele veriyle hata bulma testi.","example":"API için fuzz testing yaptık."},
  {"word":"mutation testing","meaning":"Test kalitesini ölçmek için kasıtlı hata ekleme.","example":"Mutation testing raporu aldık."},
  {"word":"test coverage","meaning":"Kodun ne kadarının test edildiği oranı.","example":"Coverage %85 altında."},
  {"word":"smoke test","meaning":"Temel işlevlerin çalışırlığını kontrol.","example":"Her deploy sonrası smoke test koşuyor."},
  {"word":"sanity check","meaning":"Hızlı temel doğrulama testi.","example":"Deploy’dan önce sanity check yap."},
  {"word":"canary release","meaning":"Küçük kullanıcı grubuna ilk yayın.","example":"Canary release ile hata riskini azalttık."},
  {"word":"blue-green","meaning":"İki paralel ortamla zero-downtime deploy.","example":"Blue-green deploy hazırlandı."},
  {"word":"dark launch","meaning":"Kullanıcıya görünmeden özellik yayını.","example":"Dark launch ile A/B testi yapıyoruz."},
  {"word":"feature flag","meaning":"Özelliği koşula bağlı açıp kapama.","example":"Yeni UI için feature flag ekledik."},
  {"word":"A/B test","meaning":"İki versiyon arasında karşılaştırmalı test.","example":"Buton rengi için A/B test yaptık."},
  {"word":"canary test","meaning":"Canary release ile test etme.","example":"Canary test grubu %5 trafik alıyor."},
  {"word":"rollout","meaning":"Yeni sürümü kademeli yayma.","example":"Rollout’u yüzde 20’de durdurduk."},
  {"word":"backlog","meaning":"Yapılacak işlerin listesi.","example":"Backlog groomingi yarın var."},
  {"word":"grooming","meaning":"Backlog’daki öğeleri temizleme ve öncelik verme.","example":"Grooming’de sprint için seçtiklerimiz var."},
  {"word":"sprint","meaning":"Zaman kutulu çalışma dönemi.","example":"Bu sprint 2 hafta sürecek."},
  {"word":"scrum","meaning":"Agile proje yönetim çerçevesi.","example":"Her sabah 15 dakikalık scrum yapıyoruz."},
  {"word":"standup","meaning":"Günlük kısa durum toplantısı.","example":"Standup’da 3 soru cevaplıyoruz."},
  {"word":"retrospective","meaning":"Sprint sonrası değerlendirme toplantısı.","example":"Retrospective’de ders çıkarıyoruz."},
  {"word":"planning","meaning":"Sprint öncesi işlerin planlanması.","example":"Sprint planning yarın 10:00’da."},
  {"word":"epic","meaning":"Büyük ve geniş kapsamlı iş tanımı.","example":"Ödeme sistemleri epic’i oluşturdum."},
  {"word":"story","meaning":"Kullanıcı bakış açısıyla iş tanımı.","example":"Story’e acceptance criteria ekledim."},
  {"word":"task","meaning":"Daha küçük, somut iş kalemi.","example":"Task’ı tamamladım, status’u güncelledim."},
  {"word":"bug ticket","meaning":"Hata raporu kaydı.","example":"JIRA’da yeni bug ticket açıldı."},
  {"word":"Kanban","meaning":"Akış yönetimi tabanlı Agile metodu.","example":"Kanban board’da iş akışı izleniyor."},
  {"word":"WIP limit","meaning":"Çalışma aşamasındaki maksimum iş adedi.","example":"WIP limit’i 3’te tutuyoruz."},
  {"word":"cycle time","meaning":"Bir iş öğesinin tamamlanma süresi.","example":"Cycle time’ı 5 günden 3’e düşürdük."},
  {"word":"lead time","meaning":"Talep gelmesinden teslimata kadar geçen süre.","example":"Lead time çok uzun."},
  {"word":"SLA","meaning":"Hizmet Seviyesi Anlaşması.","example":"SLA %99.9 uptime garanti ediyor."},
  {"word":"SLO","meaning":"Service Level Objective: Hedeflenen SLA metriği.","example":"SLO’muz latency <200ms."},
  {"word":"SLI","meaning":"Service Level Indicator: Ölçülen metrik.","example":"SLI: error rate ölçülüyor."},
  {"word":"incident","meaning":"Üretimde yaşanan aksaklık durumu.","example":"Critical incident duyurusu yapıldı."},
  {"word":"post-mortem","meaning":"Olay sonrası analiz raporu.","example":"Post-mortem dokümanını hazırladık."},
  {"word":"RCA","meaning":"Root Cause Analysis: Temel neden analizi.","example":"RCA toplantısı yapıldı."},
  {"word":"on-call","meaning":"Acil durumlarda ulaşılabilir olma durumu.","example":"Bu hafta on-call’ım."},
  {"word":"pager duty","meaning":"On-call yönetim ve bildirim servisi.","example":"PagerDuty ile alert’ler geliyor."},
  {"word":"SRE","meaning":"Site Reliability Engineering rolü ve kültürü.","example":"SRE ekibi SLA’yı takip ediyor."},
  {"word":"devops","meaning":"Geliştirme ve operasyon birimlerini birleştiren kültür.","example":"DevOps pratiğine geçtik."},
  {"word":"chatops","meaning":"Chat üzerinden operasyon yönetimi.","example":"Slack bot ile deploy chatops."},
  {"word":"runbook","meaning":"Acil durum prosedür belgeleri.","example":"Runbook’ta adımlar var."},
  {"word":"playbook","meaning":"Tekrarlanabilir operasyon adımları kitabı.","example":"Playbook’u güncelledim."},
  {"word":"DRY","meaning":"Don’t Repeat Yourself, tekrar eden koddan kaçınma.","example":"DRY prensibine uyarak fonksiyon yazdım."},
  {"word":"KISS","meaning":"Keep It Simple, gereksiz karmaşıklıktan kaçınma.","example":"KISS’e uyarak kısa çözüm tercih ettim."},
  {"word":"YAGNI","meaning":"You Aren’t Gonna Need It, gereksiz özellik ekleme.","example":"YAGNI prensibine göre vazgeçtik."},
  {"word":"SOLID","meaning":"Beş temel nesne yönelimli tasarım prensibi.","example":"SOLID’in O’sunu uyguladık."},
  {"word":"design pattern","meaning":"Yeniden kullanılabilir tasarım şablonu.","example":"Factory pattern uyguladık."},
  {"word":"architecture","meaning":"Sistem bileşenlerinin genel yapısı.","example":"Clean architecture prensibiyle tasarladık."},
  {"word":"MVC","meaning":"Model-View-Controller tasarım deseni.","example":"Ruby on Rails MVC kullanır."},
  {"word":"MVVM","meaning":"Model-View-ViewModel deseni.","example":"WPF uygulamasında MVVM var."},
  {"word":"MVP","meaning":"Model-View-Presenter deseni.","example":"Android’de MVP kullandık."},
  {"word":"TDD","meaning":"Test-Driven Development, test yazarak geliştirme.","example":"TDD ile önce test yazdım."},
  {"word":"BDD","meaning":"Behavior-Driven Development.","example":"Cucumber ile BDD pratiği yaptık."},
  {"word":"pair programming","meaning":"İki kişinin aynı anda kod yazması.","example":"Pair programming ile hızlı ilerledik."},
  {"word":"mob programming","meaning":"Tüm ekibin bir bilgisayar üzerinde kod yazması.","example":"Bir saat mob programming düzenledik."},
  {"word":"knowledge transfer","meaning":"Bilginin ekip içinde paylaşılması.","example":"KT oturumu düzenledik."},
  {"word":"onboarding","meaning":"Yeni katılan geliştiricinin sürece adaptasyonu.","example":"Onboarding dokümanını güncelledim."},
  {"word":"offboarding","meaning":"Ayrılan geliştiricinin sürecin sona ermesi.","example":"Offboarding checklist hazır."},
  {"word":"mentor","meaning":"Rehberlik eden deneyimli geliştirici.","example":"Yeni üye için mentor atadık."},
  {"word":"code freeze","meaning":"Yayın öncesi kod değişikliklerinin durdurulması.","example":"Release öncesi code freeze uygulandı."},
  {"word":"feature freeze","meaning":"Yeni özellik eklemenin durdurulması.","example":"QA için feature freeze var."},
  {"word":"branch protection","meaning":"Belirli kurallarla branch üzerinde kontrol.","example":"Master’daki branch protection açık."},
  {"word":"status code","meaning":"HTTP yanıt kodu.","example":"API 404 status code döndü."},
  {"word":"CORS","meaning":"Kaynaklar arası erişim politikası.","example":"CORS header ekledik."},
  {"word":"gzip","meaning":"HTTP sıkıştırma yöntemi.","example":"Response’ları gzip ile sıkıştır."},
  {"word":"minify","meaning":"Kod dosyalarını küçültme işlemi.","example":"JS dosyalarını minify ettik."},
  {"word":"bundle","meaning":"Çoklu dosyayı tek dosyaya toplama.","example":"Webpack ile bundle oluşturduk."},
  {"word":"tree shaking","meaning":"Kullanılmayan kodu paket dışı bırakma.","example":"Tree shaking konfigüre edildi."},
  {"word":"polyfill","meaning":"Eski tarayıcılar için eksik API desteği.","example":"Promise için polyfill ekledim."},
  {"word":"transpile","meaning":"Kodun başka bir sürüme dönüştürülmesi.","example":"Babel ile ES6 kodu ES5’e transpile ettik."},
  {"word":"source map","meaning":"Minify sonrası orijinal kod haritası.","example":"Source map’leri yayımladık."},
  {"word":"hot module replacement","meaning":"Modülü yenilemeden canlı güncelleme.","example":"Dev ortamında HMR aktif."},
  {"word":"tree view","meaning":"Dosya yapısını ağaç şeklinde gösterme.","example":"IDE’de tree view açtım."},
  {"word":"workspace","meaning":"Çoklu proje veya paketlerin toplandığı alan.","example":"VSCode workspace oluşturduk."},
  {"word":"extension","meaning":"IDE veya editor eklentisi.","example":"ESLint extension yükledim."},
  {"word":"edge computing","meaning":"Veri işlemlerini kullanıcıya yakın uç noktalarda gerçekleştirme.","example":"IoT cihazları için edge computing ile gecikmeyi azalttık."},
  {"word":"serverless","meaning":"Sunucu yönetimini tamamen bulut sağlayıcısına bırakarak fonksiyonlar çalıştırma modeli.","example":"AWS Lambda ile serverless mimarisi kurduk."},
  {"word":"FaaS","meaning":"Function as a Service: serverless fonksiyon yürütme modeli.","example":"Image processing için FaaS kullanıyoruz."},
  {"word":"BaaS","meaning":"Backend as a Service: hazır backend fonksiyonları sunma.","example":"Firebase BaaS ile auth ve database kullandık."},
  {"word":"graph database","meaning":"Düğümler ve kenarlar ile ilişkisel veriler tutan veritabanı.","example":"Sosyal ağ verisi için graph database tercih ettik."},
  {"word":"big O","meaning":"Algoritmanın zaman veya alan karmaşıklığını ifade etme notasyonu.","example":"Bu sort algoritması O(n log n) performans gösteriyor."},
  {"word":"time complexity","meaning":"Algoritmanın çalışma süresinin girdi büyüklüğüne göre değişimi.","example":"Fonksiyonun time complexity’si O(n²)."},
  {"word":"space complexity","meaning":"Algoritmanın kullandığı bellek miktarının girdi büyüklüğüne göre değişimi.","example":"Recursive çözümün space complexity’si O(n)."},
  {"word":"memoization","meaning":"Fonksiyon sonuçlarını önbelleğe alarak tekrar hesaplamayı önleme.","example":"Fibonacci için memoization kullandık."},
  {"word":"lazy loading","meaning":"Kaynakları ihtiyaç duyulana kadar yüklememe tekniği.","example":"Resimleri lazy loading ile optimize ettik."},
  {"word":"eager loading","meaning":"İlişkili verileri sorguda toplu yükleme yöntemi.","example":"ORM’de eager loading ile N+1 sorununu çözdük."},
  {"word":"payload","meaning":"API isteği veya yanıtındaki asıl veri içeriği.","example":"Webhook payload’ını JSON olarak logluyoruz."},
  {"word":"CSP","meaning":"Content Security Policy: tarayıcı güvenlik politikası.","example":"CSP header ile inline script’leri engelledik."},
  {"word":"TLS","meaning":"Transport Layer Security: iletişim şifreleme protokolü.","example":"HTTPS için TLS sertifikası kurduk."},
  {"word":"brotli","meaning":"HTTP sıkıştırma için kullanılan modern algoritma.","example":"Response’ları brotli ile sıkıştırıyoruz."},
  {"word":"ETag","meaning":"HTTP önbellekleme doğrulama etiketi.","example":"ETag kullanarak conditional GET uyguladık."},
  {"word":"webhook","meaning":"Başka bir servisten gelen HTTP callback mekanizması.","example":"Github push işlemleri için webhook kurduk."},
  {"word":"compiler","meaning":"Kaynak kodu makine diline çeviren araç.","example":"C kodunu GCC compiler ile derledik."},
  {"word":"interpreter","meaning":"Komut satırında satır satır kod çalıştıran program.","example":"Python interpreter ile script’i doğrudan çalıştırdım."},
  {"word":"JIT","meaning":"Just-In-Time derleyici, çalışma anında kodu makine diline çevirme.","example":"V8 motoru JIT ile JS performansını artırır."},
  {"word":"AOT","meaning":"Ahead-Of-Time derleyici, derleme zamanında kodu çevirme.","example":"Angular AOT ile bundle boyutunu küçülttük."},
  {"word":"garbage collection","meaning":"Kullanılmayan bellek alanlarını otomatik temizleme işlemi.","example":"Java’nın garbage collection ayarını optimize ettik."},
  {"word":"heap","meaning":"Dinamik bellek tahsisi için kullanılan alan.","example":"Memory leak heap üzerinde iz bırakır."},
  {"word":"stack","meaning":"Fonksiyon çağrı geçmişini LIFO şeklinde saklayan bellek bölgesi.","example":"Stack overflow hatası aldık."},
  {"word":"thread","meaning":"İşlem içindeki bağımsız yürütme birimi.","example":"Uygulamada 4 worker thread çalışıyor."},
  {"word":"mutex","meaning":"Çoklu thread’lerin kritik bölgeye erişimini senkronize eden kilit.","example":"Resource’a erişim için mutex kullandık."},
  {"word":"deadlock","meaning":"Karşılıklı kaynak kilitlemesi sonucu işlem durması.","example":"Deadlock tespit edip timeout ekledik."},
  {"word":"race condition","meaning":"Eşzamanlı işlemlerde belirsiz sonuç doğuran durum.","example":"Thread güvenliği için race condition kontrolü ekledik."}
 ]
No results found